Xử lý gỗ tươi tự nhiên là bước đệm khởi đầu cần được thực hiện và theo dõi nghiêm ngặt, để đảm bảo sản phẩm gỗ trước khi đưa vào chế biến và sản xuất đạt chất lượng tối ưu nhất.
1. Tại sao gỗ tươi cần được xử lý trước khi đưa vào chế biến tại xưởng?
Khi gỗ được khai thác từ rừng, nó vẫn chứa một lượng lớn nước trong các mạch dẫn đến nơi từng vận chuyển dinh dưỡng nuôi cây khi còn sống. Tùy vào loại gỗ và thời điểm khai thác, độ ẩm của gỗ tươi có thể dao động từ 40% đến hơn 100% (tính theo khối lượng khô). Các nhà máy và xưởng chế biến gỗ thường quan tâm nhiều hơn đến các loại gỗ tự nhiên nhờ vào đặc tính nổi bật vốn có của nó như: sự tự nhiên, mộc mạc về màu sắc trẻ và lành tính với môi trường.
Tuy nhiên, nếu không được xử lý đúng cách, gỗ tươi rất dễ bị cong vênh, nứt nẻ, mối mọt hoặc mục rữa theo thời gian. Nếu sử dụng trực tiếp gỗ tươi mà không trải qua quy trình xử lý gỗ tươi tự nhiên phù hợp:
- Xuất hiện tình trạng co ngót không đều, các tấm gỗ dễ bị cong vênh sau khi khô.
- Tạo điều kiện môi trường thuận lợi cho các loại mầm bệnh như: vi khuẩn, nấm mốc và mối mọt phát triển nhanh chóng.
- Gây ảnh hưởng tới chất lượng, tuổi thọ và tính thẩm mỹ của sản phẩm gỗ hoàn thiện.
- Gia tăng chi phí bảo trì, sửa chữa hoặc thay thế sau một thời gian ngắn sử dụng.
2. Các phương pháp xử lý gỗ tươi tự nhiên phổ biến hiện nay
Gỗ tươi sau khi khai thác thường có độ ẩm rất cao. Nếu không được xử lý đúng cách, gỗ dễ bị cong vênh, nứt nẻ, mục ruỗng hoặc bị mối mọt tấn công. Vì vậy, việc xử lý gỗ tươi là bước quan trọng để đảm bảo chất lượng, độ bền và tính thẩm mỹ cho sản phẩm gỗ sau này.
Hiện nay, tùy theo điều kiện sản xuất và loại gỗ, người ta có thể áp dụng nhiều phương pháp khác nhau từ cách truyền thống như phơi khô tự nhiên đến các công nghệ hiện đại như sấy hơi, sấy chân không hoặc sấy cao tần. Mỗi phương pháp đều có ưu nhược điểm riêng, phù hợp với từng nhu cầu và quy mô sản xuất.
2.1. Phơi khô tự nhiên (sấy truyền thống)
Đây là phương pháp được áp dụng lâu đời và thân thiện với môi trường, thường được áp dụng trong các xưởng gỗ truyền thống hoặc các xưởng có quy mô nhỏ. Gỗ sau khi khai thác và xẻ bằng máy cắt gỗ nhiều đầu sẽ được xếp thành từng lớp, đặt ở nơi thoáng mát, có mái che để tránh mưa nắng trực tiếp. Quá trình xử lý gỗ tươi tự nhiên theo phương pháp sấy khô diễn ra nhờ ánh nắng và gió, kéo dài từ vài tháng đến vài năm tùy loại gỗ và độ dày.
Ưu điểm của phương pháp phơi khô tự nhiên:
- Giảm được một phần chi phí mà còn tiết kiệm được nguồn nhiêu liệu.
- Thực hiện một cách dễ dàng và không quá yêu cần về mặt kỹ thuật.
- Bảo vệ được môi trường còn an toàn cho những người sử dụng.
Nhược điểm cần lưu ý:
- Cần nhiều thơi gian để xử lý và có thể bị ảnh hưởng nhiều do thời tiết thay đổi thất thường.
- Độ ẩm trong gỗ không đồng đều, dễ gây cong vênh hoặc nứt nẻ.
Cách này phù hợp với các xưởng có quy mô nhỏ.
2.2. Phương pháp sấy hơi quá nhiệt
Phương pháp này sử dụng lò sấy có nhiệt độ từ 100 – 120°C để làm bốc hơi nước trong gỗ. Nhiệt độ cao nên giúp nước trong gỗ thoát ra một cách nhanh chóng, vì vậy làm giảm được thời gian xử lý so với cách làm truyền thống.
Ưu điểm sấy hơi quá nhiệt:
- Có thể tiết kiệm được phần lớn thời gian hơn.
- Kiểm soát độ ẩm tốt, phù hợp nhiều loại gỗ.
- Giảm nguy cơ mối mọt, nấm mốc.
Nhược điểm cần được lưu ý:
- Chi phí đầu tư và vận hành lò cao.
- Tiêu tốn nhiều năng lượng.
- Cần kỹ thuật và giám sát chặt chẽ.
2.3. Phương pháp sấy ngưng tụ ẩm
Các thanh gỗ sau khi được cắt sẽ được đặt vào phòng kín và được sử dụng các thiết bị hút ẩm không khí, tiếp đến hãy làm nóng lại các thanh gỗ và tái tuần hoàn không khí khô qua thân của gỗ. Quá trình này được thực hiện liên tục đến khi các thanh gỗ này đã đạt đến mức độ khô tiêu chuẩn.
Ưu điểm quy trình sấy ngưng tụ ẩm:
- Có thể kiểm soát tốt được độ ẩm của thanh gỗ.
- Phù hợp với gỗ dày và cứng.
- Giữ cho độ bền của màu gỗ được lâu.
Nhược điểm cần được lưu ý:
- Công suất thấp, không phù hợp sản xuất quy mô lớn.
- Mất nhiều thời gian để đạt độ ẩm mong muốn.
2.4. Phương pháp sấy cao tần
Dùng các sóng điện từ có tần số cao để làm nóng được các hân tử bên trong các thanh gỗ tạo nên sự bốc hơi nhanh chóng hơn mà không cần nhiệt từ bên ngoài. Phương pháp này mang lại hiệu quả cao nên được các doanh nghiệp ưa chuộng và đánh giá cao.
Ưu điểm sấy cao tần:
- Rút ngắn thời gian sấy cực kỳ nhanh (chỉ vài giờ đến 1 ngày).
- Sấy đồng đều, không gây cong vênh. Giữ màu và chất lượng gỗ rất tốt.
Nhược điểm cần được lưu ý:
- Chi phí đầu tư thiết bị cao.
- Phù hợp cho các loại gỗ có các hình dạng đặc biệt và yêu cầu cao về mặt chất lượng.
2.5. Phương pháp sấy chân không
Dựa trên nguyên lý giảm áp suất để hạ điểm sôi của nước trong gỗ. Khi áp suất thấp, nước sẽ bốc hơi ở nhiệt độ thấp hơn, giúp tránh hiện tượng nứt nẻ và phù hợp với các loại gỗ quý hoặc khó sấy. Phương pháp sấy chân không là một trong những bước quan trọng trong quá trình xử lý gỗ tươi tự nhiên.
Ưu điểm sấy chân không:
- Bảo toàn hình dáng và màu sắc gỗ.
- Giảm rủi ro nứt do sốc nhiệt.
- Tự động hóa quá trình kiểm soát độ ẩm.
Nhược điểm cần được lưu ý:
- Thời gian sấy lâu.
- Công suất thấp, khó áp dụng đại trà.
- Chi phí thiết bị và vận hành cao.
3. Lưu ý khi chọn phương pháp xử lý gỗ tươi tự nhiên
Việc chọn lựa phương pháp xử lý gỗ tươi không đơn thuần chỉ dựa vào điều kiện sản xuất, mà còn cần đánh giá kỹ đặc tính từng loại gỗ, mục đích sử dụng sau cùng và cả những tiêu chuẩn về an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.
Thứ nhất, về loại gỗ, mỗi dòng gỗ có đặc tính vật lý khác nhau, do đó quy trình xử lý gỗ tươi tự nhiên cũng cần linh hoạt để đảm bảo hiệu quả. Với gỗ mềm như thông, keo, bạch đàn nhờ đặc tính thớ gỗ không quá dày và dễ thoát ẩm có thể áp dụng các phương pháp đơn giản như phơi khô tự nhiên hoặc sấy hơi quá nhiệt.
Ngược lại, với gỗ cứng như lim, căm xe, gõ đỏ, độ đặc và tỷ trọng cao khiến nước trong gỗ khó thoát hơn, nên ưu tiên các kỹ thuật xử lý gỗ tươi tự nhiên hiện đại như sấy cao tần hoặc sấy chân không để đảm bảo gỗ khô đều, không bị nứt nẻ hay cong vênh.
CÔNG TY TNHH MÁY TỰ ĐỘNG AMA chuyên cung cấp các loại máy chế biến gỗ tự động hiện đại, phục vụ hiệu quả cho sản xuất pallet gỗ và đồ gỗ nội thất, cam kết mang đến những sản phẩm chất lượng vượt trội.
- AMA tự hào sở hữu đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm, được đào tạo chuyên sâu và có hơn 10 năm kinh nghiệm trong ngành chế biến gỗ công nghiệp và tự động hóa.
- Với phương châm “Chất lượng làm nên thương hiệu”, AMA luôn chú trọng không chỉ vào việc cung cấp sản phẩm đạt chuẩn cao mà còn cam kết mang đến dịch vụ khách hàng xuất sắc và chính sách bảo hành lên tới 18 tháng, đảm bảo sự tin cậy và hài lòng tuyệt đối.
👉 Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để nhận tư vấn miễn phí và báo giá chi tiết về các loại máy móc và thiết bị phù hợp cho xưởng, nhà máy của bạn.
📞 Hotline: 098 707 33 28 | Facebook: Máy Tự Động AMA
==========
Đọc thêm: Gỗ pallet có tốt không và những ứng dụng khác của loại gỗ này.